Breyð er ikki bara breyð
Abbi mín var bakari í eitt mannaminni. Minnist enn, hvussu tað var at fara inn í Restorffs bakarí. Angan av nýbakaðum breyði, menn (tað vóru bara menn) eltu og knoðaðu á longum træborðum. Og hvussu hann kundi føla á deigginum, um tað var í lagi og um breyðið var bakað. Allir í hvítum. Har var heitt og hugnaligt.
Og hvussu lætt og elegant teir tóku bakaðu, heitu breyðini úr stóru ovnunum var imponerandi.
Breyðið hevur altíð verið til í okkara søgu. Vit kenna til eina rúgvu av uppskriftum uppá besta breyðið. Summar breyðuppskriftir liva í generatiónir. Nøkur breyð hava súrdeiggj, sum eisini arvast og livir sítt lív frá einum húski til annað. Onkur dugir ikki við súrdeigginum, og tað ferst. Onkur setir breyð kalt at ganga og onnur hava ger, nøtir, korn og annað leskiligt.
Tá mann var barn, fekk mann “bita” út við at spæla. Breyð, sum mammurnar bakaðu uttan nakra uppskrift, tær ætlaðu, føldu, gissaðu, so úrslitið var gott. Tær kendu vegin til lidna, góða breyðið.
Og tá tú smakkar gott breyð og setir tennirnar í knasandi skorpuna, hugsar tú "altso her er ikki neyðugt við smøri ella øðrum at smyrja á, tí hetta breyðið smakkar væl".
Í dag er tað at baka breyð eitt eksperiment. Har mann áður hevði uppskriftina og vegin til góða breyðið í merginum, so at siga – har eru vit meira trilvandi í dag. Ommurnar ætlaðu og føldi og vistu, nær breyðið varð gott. Í dag er breyðið og baksturin í nýggjum hami. Vit eru modernað menniskju og leita okkum íblástur ymsastaðni frá, men enn er tað breyð.
Somuleiðis leita vit í dag av øllum alvi eftir onkrum, sum kann geva okkum sálarró og meining við tí heila. Og enn er tað Lívsins breyð, sum verður givið okkum sum ferðavistir á okkara foldarferð.
Í Halgubók er breyðið heilt centralt. Í gamla testmenti ótu jødarnir ósúrgað breyð, tí teir høvdu ikki stundir at bíða til breyðið varð gingið, tí teir máttu flýggja. Og hvør kennir ikki Betlehem, sum merkir breyðhúsið.
Jesus breyt breyðið skírisdag og át við lærusveinunum, og síðani hava vit etið altarbreyðið og hava felagsskapin intaktan. Og í Faðirvár biðja vit um dagliga breyðið, sum er alneyðugt.
Eitt er góða breyðið, sum mettar búkin, annað er lívsins breyð, sum mettar sálina.
Vit eru í føstuni nú, tíðin har vit minka um matin ella eta øðrvísi og gáa um, hvør eg eri sum menniskja og hvussu eg eri í samband við næstan og Skaparan. Føstan skuldi so givið tí fastandi ein longsul eftir tí sanna “breyðinum”.
Minnist fyri skjótt nógvum árum síðani at eina dóttir mín lá sjúk. Hon var kedd, at eg var noydd at fara frá henni til arbeiðis. Eg vissaði hana um, at omma og abbi vóru super barnaansarar, og hon fór at hava tað so sera gott teir tímarnar, eg var frá henni.
Tá eg so kom heim og nærkaðist hurðini, lat hon upp og segði hart : "Mamma! eg havi longst so illa eftir tær, so eg havi mungað eftir tær".
Hatta mann vera eitt av størstu kærleiksorðum, eg havi fingið, men samstundis avdúkaðu hennara orð júst hetta, at vit øll menniskju leingjast og munga eftir onkrum, sum kann gleða sálina, sum vit júst í hesum føstudøgum hoyra um, nevniliga Lívsins breyð.
Og eisini stendur skrivað, at menniskjan livir ikki av breyði eina, men av hvørjum orði, sum gongur útav Guðs munni...altso at bakað breyð mettar búkin, men lívsins breyð mettar sálina, og til ber at "smakka, at Guð er góður".
So tað er bara at taka til sín og smakka!
Vit biðja "gev okkum í dag okkara dagliga breyð". Vit kunnu tó liva uttan breyð, men vit kunnu so bara yvirliva av "Lívsins breyði".