Sergudstænasta - Minningarhald í Mykinesi – 40 ár síðani flúgvarin datt niður.

Tann berandi grundtónin : “Men hetta er hitt æviga lívið, at teir kenna teg, hin eina, sanna Guð, og tann, sum tú sendi, Jesus Krist.” (Jóhannes 17,3)

Ymiskir vegir renna saman og møtast oman fyri Mykines. Uppi á Knúki, har bygdafólkið í øldir hevur havst sína gongd, og har ferðamaðurin hevur notið náttúrunnar vakurleika. Ymisk liggur leiðin, og nógvir vegir møtast á sama staði. Úr øllum ættum koma vindar, og ferðafólk løgdu leiðina heimaftur, meðan onnur ynsktu at vitja grannarnar.

Heim til Føroyar eftir ferð úti í heimi. Komin úr ymiskum ættum, og heimferðin byrjar úr Bergen. Ferðin, ið gjørdist minnilig, bæði sorg og sorgblídni, dregur træðrirnar saman og samlar teir á einum staði, - í Mykinesi.

Meðan svalliga lotið í dag fer um oyggjarnar, og luftin kennist køld, minnast vit 40 ár aftur í tíðina, sami dagur hin 26. september 1970.

So mangan áður vóru veðurbardu oyggjar okkara vitni til rák i sjónum, yrki á landi og ferðslu í loftrúminum. Ikki altíð var so ljóst, og ikki altíð var kyrt og atkomiligt við lending og støð. Men skiftandi veður, ljós og myrkur. Hetta vóru umstøðurnar, og í hesum livir lívið. Ikki einans logn eyðkennir lívsins hav, og viðhvørt minnir ferðin loftvegis á, at stilli og silvitni eru væl øðrvísi umstøður enn vágvilt hav. Tá skýggini reka á luftini, og tað dregur saman. Tá er alt øðrvísi, sjálvt um tað er ein partur av degnum, og lívið biður seg liva.

Tað er hugur lívsins at liva, at vit vilja fram, vilja heim til okkara kæru, heim til frítíð ella heim til arbeiðis. At seta seg niður og bíða, og tíðin at bíða kennist long og drúgv. Vit vilja heim, Føroyar, okkara kæru, tað lív og tann heimur, ið gjørdist okkara.

Henda dagin fyri 40 árum síðani valdaði tøgn undir Knúki. Ikki tøgn í orðsins vanliga týdningi. Tað hoyrdust ljóð, buldur og brak. Síðani kom tøgnin, og mannarøddir hoyrdust. Løtan var álvarsom, neyðin var sjónlig hjá síggjandi, og pínan var svár í særdum kroppi. Onnur vóru kallað til hvíldar.

Bíðitíðin í útlendskum lufthavnum gongur mangan seint. Men henda dagin uppi á Knúki, runnu øll kapp við tíðina. Á ein hátt gekk tíðin so skjótt, so óhugnaliga skjótt, at tíðin tyktist ganga frá fólki og staðnum. Sjáldan kom myrkrið so skjótt og so órógvandi. Tey ferðandi virkisfús hjálpandi. Ein oyggj til arbeiðis. Dugnalig fólk út í oynna at hjálpa til og stíla fyri, og landið alt við sínum fakliga kunnleika búgvið.

Tað var skelkur og sorg í langa tíð. Mykines fyri 40 árum síðani, og samfelagið við táverandi tøkni, samskifti og møguleikum. Tað menniskjansliga tilfeingið var dygdargott.

Sjálvur kendi eg ongan av teimum, tá fyri 40 árum síðani. Fylgdi við í frástøðu og hevði – eins og tjóðin øll og grannar okkara – samkenslu við øllum, -manningini, ferðafólkunum og teirra avvarðandi.

Eftir at hava lisið bókina SOS KNÚKUR og tosað við avvarðandi, meti eg løtuna í Mykinesi sum lívsins stóra álvara. At fara inn í neyðina hjá øðrum við sínum egna lívi sum íløgu, tað er miklan sóma og heiður vert. Veruleikin er veruligur, og hin beiski veruleikin krevur hold og blóð.

Í takt við myrkrið og ljóðið av ilsku í sjónum fór óttin og ræðslan húsagongd runt oyggjar okkara. Onkur eigur, men hvør er hvar, og hvør er farin?

Heima við hús har børnini runnu. Upptikin av sínum, inntil veruleikin bankaði á dyrnar til teirra kamar í hjartanum, har ein av teim elskaðu var avmyndaður í heitum kenslum.

Ferðin úr Bergen var lívsjáttandi, at koma heim. Heimferðin fekk eina øðrvísi lending enn ætlað, ja var ein vanlukka. Tað gleðiliga lívsjáttandi, tað øll vóru felags um, heimferðin. Flogvanlukkan elvdi til djúpa sorg. Hvørja ferð ein doyr í vanlukku á sjógvi, landi ella í ferðslu á flogi valdar tøgn eina løtu. Men tað at vera avvarðandi og at lýsa samkenslu er heilt hvørt sítt.

At vera avvarðandi er ein staðfesting av missi og tapi. Ein av teim kæru, allar kærastu, er farin. Tað er ein nýggj støða, og tað, sum var, verður ongantíð aftur tað sama. Sorg er heimleysur kærleiki. Tey syrgjandi fáa ikki sagt tað, tey vilja, sleppa ikki av við sín kærleika, tí móttakarin er farin.

So sjálvsagt og á ein hátt so natúrliga mótsigandi veksur spakuliga gleðin upp úr leivdunum av vanlukkuni. 30 ferðafólk og manningin 4 í tali. 34 fólk og av teimum komu 26 frá vanlukkuni við lívinum.

Í stórari virðing fyri teimum, ið umkomust, og í virðing fyri teimum syrgjandi verður samstundis staðfest, at gleðin spakulig vaks fram í ávísum húsum runt um í Føroyum. Í øllum álvarsemi vóru tað góð boð at fáa hjá teimum, ið fingu góð boð. Hann, hon, - tey eru á lívi.

Henda gleðin er eyðvitað rein og óspilt. Talan er um góð tíðindi, ið síðani vórðu staðfest andlit til andlits, - eftir eina tíð, ta tíð tað tók at fáa fólki av oynni.

Hugsi at júst henda gleðin so rein og hjartalig hon er, so er hon samstundis ein djúp sorg saman við teimum, ið mistu. Hin ektaða gleðin minnist veruleikan og hugsar um tey, ið lótu lív og teirra avvarðandi.

Tað er júst samanrenningin av gleði og sorg, ið ger henda dagin ríkan fyri teimum, ið varða av teimum 34 fólkunum í flúgvaranum Fokker Friendship, ið fórst í Mykinesi fyri 40 árum. Sorgin um at hava mist rennur saman við gleðini um, at so mong komu frá vanlukkuni við lívinum.
Umborð á flogfarinum sótu foreldur, møður og fedrar. 19 børn gjørdust faðir og móðurleys. Hesi børn eru eyðvitað í dag 40 ár eldri. Børnini hava valt at steðga á og minnast. Minnast í virðing og tøkk og samstundis festa eina plátu við nøvnum teirra, ið fórust, á ein klett uppi undir Knúki.

Sjálvt um tað er svárt at missa, er tað satt, ið sagt verður : “Heldur missa teg enn ongantíð hava átt teg.”

Setningurin situr væl, men sannleikin er, at hesin setningur er dýrt goldin. Tað er ein høgur prísur fyri lívsins skúla, at gjaldið kostar lív teirra kæru. Hetta er ein prísur, ið einans kann verða umtalur í hóvsemi.

Hinvegin er tað ein stór gleði, at tey avvarðandi megnaðu lívið og komu víðari, sjálvt um sárini valla eru lekt. Tað er eisini ein stór gleði, at tey, ið yvirlivdu, komu rímiliga væl fyri seg aftur, sjálvt um førleikin í ávísan mun var skerdur. Tey, ið yvirlivdu og tey, ið mistu, vísa okkum á, at livið biður seg liva. At vit ikki kunnu seta okkum niður og frárokna allar vandar og øll hóttaføll.

Lívið kann einans livast við tí vanda, at vit einaferð missa tað. Um vit ikki tora at liva í hesum vanda, missa vit sjálvt lívið áðrenn lívslok.

Í trúnni á okkara Harra og frelsara, Jesus Krist, játta vit, at lív várt er í Harrans hondum. Tað er tað heilt stóra, at lívið er í Guds hondum. Eisini fyri 40 árum síðan var Jesus hjástaddur júst á hesum staði. Hjástaddur í lívi og deyða.

Júst hetta er ein tryggleiki, ið er tengdur at Guði sjálvum. Bæði í lívi og deyða er Guð hin sami og sonur hansara vár vernd og verja. Jesus er hjá teimum, ið verða kallað til hvíldar við stillum deyða, sjúku ella vanlukku. Jesus er hjá okkum, ið fáa náðir at liva.

Bæði livandi og deyð eiga í Jesu navni lut í ævigum lívi í Guðs ríki. Á ein hátt so trygt hóast alt, ein vón og ein veruleiki, ið loksins fær sólina at skína yvir Mykines. Innflúgvingin er byrjað, og vit lenda vegna Jesus sæl í Guðs ríki. Amen.

Jógvan Fríðriksson, biskupur.