Hvat heingja vit á jólatræið?

Nógv er yrkt og skrivað, teknað og málað um eitt jólatræ. Tað mann umboða nakað sera hugnaligt hjá teimum flestu . Tá eg var barn fór man oman í “gamla kommunuskúlagarð” at velja og keypa júst tað træið, sum skuldi standa í stovuni. 

Í dag hava nógv eitt eftirgjørt jólatræ, bæði tí so nógv eru ovurviðkvom fyri granni og tí vit  eru politisk korrekt og grøn, tí sagt verður, at tað er oyðsl og at gera seg inn á náttúruna at høgga frískt træ niður, bara tí tað skal standa tvær vikur í stovuni.

Í dag seta nógv húski prýtt træ í stovuna longu tíðliga í desember. Fyrr varð træið pyntað Tollaksmessudag, og so stóð tað til trettanda kvøld. Men tá hava vit øll ruddað jólini burtur og alt er  vaskað og skimmað og hvítt aftur. Vit hava ikki stundir at bíða eftir “teimum trimum vísu monnunum”, men skunda okkum víðari longri inn í januar.

Jólatræið ímyndar almikið. Eitt træ er ikki bara eitt træ, men kann vera mynd á nakað sterkt og stútt, nakað, sum verður elligamalt. Træið kann vera lívd og verja hjá minni plantum og himmalsins fuglar kunnu byggja reiður í greinunum. Og meiri eitt træ er ruskað og skrykt til at vindi og stormi, sterkari er tað. Tað er grønt og liturin er tekin um vón og vár. Stjørnan uppi á toppinum minnir okkum á Betlehemsstjørnuna, sum tók at lýsa uppi yvir fjósinum og sum leiddi vísu menninar á beint. Vit geva og fáa gávur, tí gávan er mynd á upprunaligu, ultimativu gávuna, sum var verjuleyst barn, reivað og lagt í krubbu. Men sum vaks seg til mann og fór undir sítt yrki at geva menniskjanum vón og frælsi.

Havi altíð hildið tað vera kensluborið, hugnaligt og serstakt at heingja tað ymiska upp á træið. Gamalt og viðbrekið jólapynt, sum omma átti, ella okkurt sum mamma átti, sum fær meg at minnast aftur á góð jól. Ella perlaðu hjørtuni og skeivt kliptu einglarnar, sum børn gjøgnum teirra barnaár hava lagt alla teirra orku og hjarta í, til tað umsíðir varð liðugt og kundi heingjast upp á greinina.

Við hvørt siga trendsetarar, at í ár eru jólini gylt og onnur ár lilla. Men jólatræið er sum eitt livað lív, fult at øllum litum og prýði, sum vit minnast aftur á, tá vit síggja handa eingilin ella hatta hjartað.

Onkursvegna hevur tað, sum vit velja at heingja á træið, ein týdning ella tað umboðar tað sum vit trúgva og tráa eftir. Tí tað mugu vera onnur og “størri” virði til,  enn tey, sum vit hava ? So einglar og hjørtu í øllum støddum prýða træið. Og jólastjørnan ovast, sum lýsir veg fyri okkum og varpar ljós á nakað himmalskt. Jákupsstigin er eisini har. Ljóðføri og fylt kramarhús við góðgæti ella piparnøtum.

Sá sjónvarpssending um sera rík fólk í London. Tey vístu, hvussu tey pyntaðu teirra jólatrø. Tey fingu gjørt gullkubba, sum var ektað gull at heingja á træið, vøkur cocktailgløs, teirra marglæstisbilar vóru eisini eftirgjørdir fyri ørandi upphæddir og hingu á trænum, sum smáir modelbilar við diamantum. Sjálvt stjørnan á trænum hevði milliónavirði. Tey ótu jólacupcakes við mynd av Rudolfi á og nøsin hjá honum var sera kostnaðarmikil reyður gimsteinur.

Tað, sum tey virðismettu í gerandisdegnum, høvdu tey sum jólapynt. Har vóru ongir skeivir einglar ella perlað hjørtu ella nakað gamalt pynt hjá onkrari ommu ella okkurt, sum fekk teg at hugsa um eitt menniskja, tú hevði elskað.

Vit royna at smíða okkum lukkuna góða, so sum vit meta er best, ongin ivi um tað. Ríkmaður í London kann sanniliga eisini kenna jólagleðina, sum ein vanligur føroyingur í hvassum landnyrðingi kann. Vit skulu ikki stigbenda hvønn annan.

Tað er heilt serstakt at finna eskjurnar fram og royna sum frægast at pynta træið saman við teimum smáu børnunum, sum eru her og tá hátíðin bert er eitt minni,  at taka av trænum aftur og kanska hugsa: “vóni eg komandi ár aftur pyntið jólatræið” .

Og kanska er ein eingil ella stjørna, gjørd av einslistum av einum ommubarni, komin afturat í eskjuna, sum  í 2025 fer uppá ovasta loft at bíða til tað aftur verður jól.